Savaş, soygun ve şiddet kapitalist toplumun yeniden üretiminde nasıl bir işlev görüyor? Maurizio Lazzarato, Ekim 2024 tarihli “Neden savaş?” başlıklı makalesinin devamı olan bu yazısında, Marksist ve Foucaultcu üretim ve biyo-iktidar yorumlarının iç savaşlar, hükümet darbeleri ve sınıf mücadelesinin siyasal hayatta oynadığı kurucu rolü yeterince önemsemediğini ve bunun da pasifize edilmiş bir toplumsal düzen anlayışına yol açtığını savunuyor.
International Initiative for Promoting Political Economy’nin (IIPPE) yıllık konferanslarının on dördüncüsü bu yıl “Değişen Dünya Ekonomisi ve Günümüz Emperyalizmi” başlığıyla 4-7 Eylül 2024 tarihleri arasında İstanbul Bilgi Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlendi. Pınar Kahya’dan konferans notları…
Borcun finansallaşmayla birlikte kazandığı yeni işlevler ve bu işlevlerin yarattığı yapısal eşitsizlikler, kapitalizmin sürdürülebilirliği açısından kritik bir öneme sahip. Bu dosya boyunca, borcun tarihsel kökenini ve geçirdiği dönüşümleri inceleyerek, günümüzde büründüğü farklı biçimleri ve toplumsal sonuçlarını konuşmayı amaçlıyoruz.
Historical Materialism Konferansının bu yıl Kadir Has Üniversitesinde gerçekleşen İstanbul ayağı vesilesiyle yakaladığımız Alfredo Saad-Filho ile Burak Ceylan’ın gerçekleştirdiği bu söyleşi, çoklu krizin her kriz başlığını ayrı ayrı ele almak yerine, bu başlıkların ilişkiselliğini vurguluyor. Finansallaşma ile ekolojik yıkım arasındaki bağlantıyı hatırlatan Saad-Filho, neoliberalizm ile devlet arasındaki ilişkinin de altını çiziyor.
ODTÜ Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü öğretim üyeleri Ömür Birler, Mustafa Kemal Bayırbağ ve Tarık Şengül ile ODTÜ Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Barış Mücen’in katıldığı yuvarlak masa toplantısında üniversite fikrini, piyasalaşan akademiyi ve virütikleşen mücadeleyi konuştuk.
İntihar, son yıllarda sayısı giderek artan intihar haberleri üzerine bir kez daha ülke gündemine girdi. Yaşanan son tartışmalar üzerinden intiharları ele aldığı bu makalede Başak Coşkun, insanların neden intihar ettiği sorusundan önce “nasıl yaşadıkları” ve ölümle nasıl bir ilişki kurduklarını ele alıyor. Bu bağlamda genel olarak Foucault’nun çalışmalarını baz alarak bir öznel deneyim olarak intiharı “bilgi, iktidar ve etik” eksenlerinde inceliyor.
2008 krizinin ardından hegemonya bunalımı yaşayan neoliberalizmin yıllar süren özelleştirme ve kemer sıkma politikaları sonucunda işlevsiz hale getirdiği “kamusallığı” tartıştığı bu yazısında Chantal Mouffe, mevzubahis krizi Covid-19 bağlamında ele alıyor ve sağ’a kaptırılmaması gereken bir imkân olarak değerlendirilmesi gerektiğini iddia ediyor.
12 Eylül 1980’de gerçekleşen darbenin üzerinden tam kırk yıl geçti. Bu darbe, dönemin işveren sendikası TİSK’in başkanı Halit Narin’in ifadeleriyle ‘artık gülme sırasının patronlarda olduğu’ bir dönemin kapılarını aralıyordu. Zaman zaman kesintilere uğrasa da, kırk yıldır sermayenin yüzü gülmeye devam ediyor… Dr. Öğr. Üyesi Ebru Deniz Ozan ile 12 Eylül’e giden süreci, darbe ile gelen yeni birikim stratejisini, kurulan sermaye egemenliği ile patronların bitmek bilmeyen gülüşünü konuştuk.
Çağdaş kapitalist kentleşmenin acımasızlığı ve çağdaş konut sisteminin rekabetçiliği, bakım krizini şiddetlendirmekte ve kendi çıkarına kullanmaktadır. Eğer şehirciliğin bir geleceği olacaksa, barınma ve toplumsal yeniden üretim arasındaki ilişkilerin hem daha iyi anlaşılması hem de kökten değiştirilmesi gerekir.
Beklenen 2020 krizine koronavirüsün de dahil olması ile öngörülemez yeniliklere gebe olan mevcut dönüşüm sürecini hem Türkiye hem de dünya ekseninde anlamlandırmak, birbiri ile iç içe geçmiş çok sayıda katmanın ele alınmasını zorunlu kılıyor. Bu anlamlandırma sürecinde bizlere yardımcı olması adına Doç. Dr. Ümit Akçay ile bir söyleşi gerçekleştirdik.
“Özgür ve eşit aktörler”, kapitalizmi feodalizmden ayıran yönetim mantığı kurgusudur. Feodalizm iç içe geçmiş bir hiyerarşiler sistemi değildir yalnızca, ama başkası için iş yapmaktan doğan sömürünün ortadan kaybolmadığı ve somut olarak deneyimlendiği bir sistemdir. Benim sorum bir bakıma Dean’in neofeodalizm dediği dönüşümler boyunca bu kurguya ne olduğu.
Ya artık kapitalizm değil de daha kötü bir dönemin içindeysek? Bugün var olan hangi eğilimler kapitalizmin kendisini daha kötü bir şeye dönüştürdüğüne işaret ediyor?
Neoliberal yönetimlerin yaşadığı siyasi ve iktisadi krizin kendiliğinden demokratik dönüşümleri gündeme getireceğini varsaymak bugün itibarıyla fazlasıyla iyimser gözüküyor.
Emekçilerin koronavirüse hangi koşullarda yakalandığının bir eskizi
Başka pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de bazı işler evden sürdürülebilirken, ‘evde kalamayanlar’ kendi içinde iki bölükten oluştu.
Virüsün siyasal yöntemlerle kontrol edilebilmesi aynı zamanda finansın ve üretimin, nüfusun sağlığının ve ekonominin gidişatının ve her birimizin duygu dünyasının yönetimi anlamına geliyor.